Op 16 juni 1890 stichtte projectontwikkelaar Berend Scholten, na het verkrijgen van een vergunning en met een hypotheek van 6000 gulden, de Breukelse melkfabriek “Insulinde”. Al spoedig bleek dat deze niet meer aan zijn financiële verplichtingen kon doen, met als gevolg een openbare verkoping van "Roomboterfabriek Insulinde" Op 17 januari 1893 ging de fabriek voor 10.750 gulden over naar de heren C.G. Hoekstra te Breukelen en A.K. Okkinga te Nijmegen. De laatste bleek later meer als financier te fungeren dan als ondernemer. Op 11 maart 1901 kwam de fabriek geheel in handen van Hoekstra.
Omdat het met de roomboterindustrie in ons land niet zo goed ging, besloot Hoekstra, na grondige studies in 1903, de gemechaniseerde industrie binnen te halen. Hij wilde met de nieuwste technieken de productie starten van gesuikerde, gecondenseerde melk in blik, waarvan de fabricage geheel in eigen beheer moest worden vervaardigd. De blikjes werden de eerste tien jaar nog met de hand gevuld, pas daarna kwam er een machine voor, die tevens de blikjes kon afsluiten. De blikjes gesuikerde condensmelk waren voornamelijk voor de export naar o.a. Zuid-Afrika, West-Indië en Cuba bedoeld. “Insulinde” was toen tot een van de grootste condens- exportbedrijven van Europa uitgegroeid.
Ook voor “Insulinde” waren de crisisjaren en de Tweede Wereldoorlog slechte tijden, waarin de productie van de condens vrijwel stil lag. Er werd nog wel van de afgeroomde melk roomboter vervaardigd en er werd op kleine schaal kaas gemaakt. De rest van de melk werd per tankwagen afgevoerd naar andere fabrieken voor verdere verwerking.
Op 25 april 1935 overleed C.G. Hoekstra; zijn zoon Gaele Cornelis trad in de voetsporen van zijn vader en werd directeur-eigenaar van “Insulinde”. Daarin werd hij bijgestaan door zijn zwager Anton Colenbrander. Gaele Cornelis overleed op 10 februari 1941 als gevolg van aderverkalking. Met zijn vrouw had hij afgesproken dat, als hij kwam te overlijden, zij de fabriek moest verkopen. Door de oorlog kwam daar niets van. Op 1 mei 1946 werd het bedrijf uiteindelijk verkocht aan Sterovita.
Bovenstaand artikel is een zeer beknopte beschrijving van de geschiedenis van de voormalige roomboterfabriek “Insulinde”. Als bron heb ik de gegevens van de historische kring Breukelen geraadpleegd. In de albums hieronder vind je het hele verhaal beschreven, compleet met foto's.
Geplaatst: 28 april 2012
Klik op een van de onderstaande tijdschriften om deze beter te bekijken.