Het Melkmeisje

Zoals met de vele foto's van de melkboer die ik kreeg toegestuurd - al meer dan twaalfhonderd in de loop van de tijd - en waar ik in eerste instantie niets mee deed, verging het ook de vele afbeeldingen van de melkboerin, beter bekend als het melkmeisje. Ik heb er in al die jaren zo'n ruim 250 verzameld

Het zijn voornamelijk ansichtkaarten en ik heb ze nu eindelijk eens allemaal doorgespit en gelijk gecontroleerd op dubbele exemplaren. Veel van die postkaarten lijken op elkaar, soms is er iets weggelaten, of staan de personen er net weer even iets anders op; zeker bij die [in]gekleurde postkaarten. Het zou kunnen dat er nog wat tussen doublures zitten.

Al halverwege de 18e eeuw begon men met dit soort prentjes te maken in de vorm van foto's, al dan niet ingekleurd. Tekeningen en zelfs geschilderde exemplaren kom je ook regelmatig tegen. Het zijn afbeeldingen van vrouwen, soms nog meisjes, die de rauwe melk gingen verkopen, met een juk op de schouders, waaraan dan twee, meestal houten emmers, of ook wel koperen kannen aan hingen. Ook zie je prenten waarop het melkmeisje zo'n kan op haar schouder mee draagt, die ze soms vasthoudt met haar hand, of hij is met een soort draagband bevestigd.

Later kwam de hondenkar met soms wel drie of vier honden ervoor in gebruik, de ruimte tussen de melkkannen in zo'n kar werden ter bescherming en om het klotsen zo veel mogelijk tegen te gaan, opgevuld met stro. Opvallend is dat bij veel van deze prenten een politieagent iets staat te schrijven; wellicht een bekeuring wegens het aanlengen van de melk met water, of er is iets met de ventvergunning niet in orde, of misschien er is iets met de hond[en].

Dit soort prenten zijn niet typisch Hollands: in alle ons omringende landen kwam je ze tegen. Ze verdwenen uiteindelijk ook weer met de opkomst van de melkfabriekjes, veelal coöperaties, die de bereiding, bezorging en verkoop van de melk zelf gingen verzorgen. En de boer met melkvee, die bracht zijn vers gemolken melk nu zelf in de daarvoor bestemde melkbussen naar de fabriek. Ik zelf kan echt genieten van al deze toch wel bijzondere en uiteenlopende afbeeldingen van die melkmeisjes c.q. boerinnen, en wil ze dan ook de bezoekers van deze site niet onthouden.

Geplaatst: 16 januari 2016