In 1923, was de tweede zoon, Abraham, ook bij de productie betrokken. Hij bediende de eerste handcentrifuge, die een capaciteit van 100 liter per uur had. Omdat de karnemelk- en boterproductie zo was gestegen, vereiste dit verdere mechanisatie en daarom werd in 1923 de eerste motor aangekocht. Die dreef voortaan de karn aan, wat een enorme vooruitgang was. Januari 1926 betrad de derde zoon, Johannes, het bedrijf en ook hij begon met het bezorgen van de melk. Dat is hij de rest van zijn werkzaam leven blijven doen.

Doordat men altijd met hetzelfde aantal melkveeboeren die de melk voor de fabriek aanleverden, samenwerkte, was er in de winter maar net genoeg aanvoer. Maar in de zomer was er juist weer een overschot. Dit loste men op door in de zomermaanden zeer intensief kaas te gaan maken. Achter het woonhuis werd daartoe een nieuw gebouw in gebruik genomen, speciaal voor de bereiding en opslag van de kaas. De vierde zoon, Maarten, kwam in 1930 in het bedrijf en drie jaar later, in 1933, beëindigde de oprichter, Gilles Quak, zijn loopbaan. Hij droeg de officiële leiding over aan zijn oudste zoon Jasper. Die zag de bedrijvigheid en inzet groeien, maar dat gold helaas niet voor de verdiensten.

Ook werd in dat zelfde jaar een flessenspoelmachine geplaatst; deze kwam uit een inmiddels gesloten fabriek van Melkunie Genderen. Aan het reinigen van de flessen, die wel 16 tot 18 keer mee konden, werd zeer veel aandacht aan besteed. De productie van flessenmelk, die praktisch geheel automatisch geschiedde, nam in die jaren een enorme vlucht, omdat er praktisch geen losse melk meer werd verkocht. Inmiddels zocht men al intensief naar een nieuwe verpakkingswijze: karton, dat vele voordelen had. Om er maar enkele te noemen; geen breuk meer - minder emballage - geen statiegeld - een spoelmachine was niet meer nodig en er was geen afvalwater. Verder in deze filmstrip zien we de vele melkrijders die onder alle weersomstandigheden bleven rijden om de volle melkbussen op te halen bij de boer om die vervolgens keurig bij de fabriek af te leveren.

Op 20 mei 1969 kwam bij Quak de eerste RMO van CMC zijn melk lossen, maar het bedrijf heeft tot het laatst melk in bussen ontvangen en verwerkt. Omdat het eigen ophaalgebied niet voldoende melk opleverde, werd deze aangevuld door grote tankwagens vanuit de diverse fabrieken van CMC-Melkunie.

Filmstrip H

Een heuse fusie, maar wel een die op dat moment geen gevolgen zou hebben voor de 50 werknemers. De reden voor deze fusie/overname had te maken met de technische en commerciële ontwikkelingen in de bedrijfstak zuivel, en de schaalvergroting die bij praktisch alle zuivelbedrijven was waar te nemen. Immers vele en zelfs veel grotere zuivelbedrijven waren Quak al voorgegaan. Voor directeur G. Quak was de zware taak weggelegd het personeel in te lichten over de toekomst van het bedrijf, die door deze overname voorlopig was gewaarborgd. Het had wel enige gevolgen voor de dagelijkse leiding van het bedrijf, deze ging naar de heer J . Quak [40]. Toch zou deze het bedrijf op 1 oktober 1978 verlaten, voor een functie als directeur bij de stichting Rijn- en Lekstreek De huidige directeur werd binnen Melkunie belast met de leiding van een groep bedrijven, waartoe nu ook het bedrijf in Zuidland behoorde. Tevens was het de bedoeling om naast de naam Quak-Zuidland Melk ook de handelsnaam Melkunie - Zuidland te gaan voeren. Met ingang van 28 maart 1971 werd de naam NMU veranderd in: CMC Melkunie N.V. Dat betekende, dat op een enkele uitzondering na, alle bedrijven voortaan de naam "Melkunie" gingen dragen, met daarachter de plaatsnaam of het soort activiteit dat een bedrijf ontplooide.

Was men net de schok van de overname in 1971 een klein beetje te boven, vijf jaar later volgde een nieuwe klap: de definitieve sluiting van het zuivelbedrijf in Zuidland. Het gonsde al jaren van geruchten over een aankomende sluiting, maar die werden stelselmatig ontkend door alles en iedereen, zoals vakbondsbestuurder Klaas Koornstra, die beweerde dat alle geruchten ongegrond waren. Maar in Zuidland wist men ondertussen wel dat de fabriek met zijn 54 personeelsleden binnen afzienbare tijd zijn poorten zou moeten sluiten. Op 10 september 1975 zou daarover worden ingelicht. Toch ontkende de raad van bestuur van CMC-Melkunie, waaronder deze fabriek ressorteerde, na een gesprek te hebben gehad met de vakbonden, deze beweringen. Algemeen bekend was wel dat CMC-Melkunie streefde naar vijf grote consumptiemelkfabrieken en vijf zogenaamde harmonica-bedrijven.

Voor Zuidland was er geen ontkomen meer aan, immers het was het kleinste consumptiemelkbedrijf van de elf Melkunie consumptiemelkfabrieken, met een omzet per jaar van ongeveer 12 miljoen liter verwerkte melk, wat nog geen 2,3 % was van de totale omzet van alle consumptiemelkbedrijven. Het berdrijf was te klein voor grote investeringen, ondanks de betrekkelijke nieuwe fabriek. Diverse onderhandelingen en gesprekken volgden elkaar in rap tempo op, met vakbonden, ondernemingsraden en sector directeur P. M. Hoogendijk. Toch kwam men er toen nog niet echt uit en het overleg werd in de daarop volgende weken voortgezet. Men wilde toch nog eens bekijken, of er voor het bedrijf nog andere mogelijkheden om nog enige werkgelegenheid in Zuidland te behouden. Later zou blijken dat dit niet het geval was. De sluiting was vanzelfsprekend voor de Zuidlandse gemeenschap als geheel en het personeel in het bijzonder zeer ingrijpend. De productie van Zuidland werd overgeheveld naar de bedrijven in Maasdam en Rotterdam - Spaanse polder. Van de 54 personeelsleden konden er direct 27 worden overgeplaatst. Voor de anderen waren plaatsingsmogelijkheden elders binnen de onderneming aanwezig, maar men moest wel bereid zijn te verhuizen uit Zuidland naar een nieuwe locatie.

Hallo Hans Klingenberg,

Bedankt voor je mail en voor je mooie uiteenzetting van de QUAK MELK geschiedenis. Met een traan in mijn ogen heb ik deze mooie pagina’s en foto’s bekeken. Hoe ouder men wordt, hoe meer men zich aan het verleden vasthoudt. Bij het vlag hijsen op 21 mei 1976 staat Koos Kweekel (die heeft gewerkt op de fabriek van 1961 tot 1976 en is inmiddels overleden). Hij was het die de vlag halfstok hing en de productie stopte; hij was het die de melk homogeniseerde en pasteuriseerde. Ook het "klaar zetten voor bewerking" voor o.a. vla, yoghurt en karnemelk regelde hij. Hij regelde op dat gebied bijna alles, zodat er altijd genoeg melk was voor de productenmachine. Er was altijd boerenmelk tekort in de omgeving van Zuidland, daarom werd er melk uit ander melkfabrieken, o.a. uit N-Brabant en N-Holland aangevoerd. Na de nieuwbouw en de opening in december 1965 vloog de productie omhoog, doordat men o.a. zelf diverse soorten yoghurt en vla ging maken. Rond 1973 was er de productie van YOKI drink, voor Melk Unie Maasdam, Den Haag en Rotterdam. Dat kwam in blokpack karton verpakking en in bekertjes voor de scholen op de markt. In die tijd was, als het mooi weer was, de YOKI drink niet aan te slepen. Een tijd lang werd er nog liter-blokpack halfvolle melk voor de VZ-RMI-AR gemaakt; elke dag gingen er 10.000 liter-blokpakken naar Rotterdam. Melk in plastic zakken voor de groothandel werd in Zuidland gevuld, omdat de opslag van losse melk in bussen gestopt werd. Ook maakten wij toen rijste- en havermoutpap voor o.a. Melk Unie Maasdam, Den Haag, Keenstraat en Overschie. Het kwam voor dat er op donderdag en vrijdag zes tankwagens met totaal 150.000 liter met extra melk Zuidland aandeden, dit boven op de eigen boerenmelk uit de omgeving van Zuidland .

Groet van Teun Kweekel, hobby fotoman van en voor oud en nieuw Zuidland

Met dank aan Drs J.J. Quak, oud-leraar Nederlands en nakomeling uit het geslacht Quak.

Drs J.J. Quak heeft geheel vrijblijvend, en met alle liefde zo verzekerde hij mij,

het verslag op deze pagina gecorrigeerd op taal- en stijlfouten.